២.១ ព្រះអង្គប្រសូត្រ
ព្រះសិទ្ធត្ថ (សម្មាសម្ពុទ្ធ) ទ្រង់ចាប់បដិសន្ធិ
នាថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ពេញបូណ៌មី ខែអាសាឍ ឆ្នាំរកា មុនពុទ្ធសករាជ ៨០ឆ្នាំ មហាបុរសជាព្រះរាជបុត្រនៃព្រះបាទ សុទ្ធោទនៈ និងព្រះនាង ហាមាយាទេវី នៃសក្យវង្ស ក្រុងកបិលពស្តុ
ដែនសក្កៈ គឺប្រទេសនេប៉ាល់សព្វថ្ងៃ ទ្រង់ប្រសូត នៅថ្ងៃសុក្រ ពេញបូណ៌មី ខែពិសាខ
ឆ្នាំចមុន គ.ស៦២៣ នាលុម្ពិនីវ័នឧទ្យាន
ដែលឋិតនៅត្រង់អាណាខេត្តនៃប្រទេសនេប៉ាល់
ជិតព្រំប្រទល់ នេប៉ាល់ និងឥណ្ឌៀ។ក្រោយពេលព្រះអង្គប្រសូត្របាន៧ថ្ងៃ
ព្រះមាតារបស់ទ្រង់ក៏សោយព្រះវិលាល័យ ហើយព្រះអង្គត្រូវបាន ចិញ្ចឹមបីបាច់ថែរក្សាដោយ ព្រះមាតុច្ឆា ព្រះនាម បជាបតិ (ម្តាយមីង)។ នៅពេលព្រះអង្គចម្រើនពេញវ័យ
បានសិក្សារៀនសូត្រជាមួយ ឥសី ពិស្វាមិត្រ រួមមានមុខវិជ្ជាដូចជា អក្សរសាស្រ្ត គណិតសាស្រ្ត សិល្បសាស្រ្ត...។ល។ ព្រះជន្មគម្រប់១៦ព្រះវស្សា
ព្រះអង្គក៏បានរៀបអភិសេកជាមួយព្រះនាងពិម្ពាយសោធរា
ហើយក្រោយមកមានបុត្រាមួយព្រះអង្គ ព្រះនាម រាហុលកុមារ។
ព្រះជន្មបាន ២៩ព្រះវស្សា
ព្រះអង្គបានជួបរឿងរ៉ាវមួយចំនួន ដែលមិនធ្លាប់ជួបប្រទះ ដូចជា ទេវទូតទាំងបួនគឹ មនុស្សជរា មនុស្សឈឺ
មនុស្សស្លាប់ និងចុងក្រោយឃើញ អ្នកបួស។
នៅពេលជួបព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះព្រះអង្គតែងតែងឿងឆ្ងល់ថា
វាមិនគ្រាន់តែកើតមានចំពោះសព្វសត្វប៉ុណ្ណោះទេ តែកើតមានចំពោះមនុស្សផងដែរ
ហេតុនេះរាល់ពេលជួបព្រឹត្តិការណ៍ទាំងនេះព្រះអង្គតែងតែចោទសួរឆន្ទមានរឿងអ្វីកើតឡើងចំពោះពួកគេទាំងនោះ។
ឆន្ទ បានឆ្លើយថា
រាល់រឿងរ៉ាវទាំងអស់នេះគ្មានមនុស្សណាអាចជៀសផុតបានឡើយ រាប់ទាំងព្រះអង្គផងដែរ។
ដោយសារបញ្ហាទាំងនេះហើយដែលធ្វើឱ្យព្រះអង្គ មានការត្រិះរិះពិចារណា និងមានក្តីសោកសង្វេគចំពោះបញ្ហាជីវិតរបស់សត្វលោកហើយព្រះអង្គទ្រង់ចេញទៅបួស។
ព្រះអង្គប្រតិបត្តិតាមផ្លូវកណ្តាលហៅថា
មជ្ឈិមាបដិបទា ជាផ្លូវប្រើការបានត្រង់ទៅរកពោធិញ្ញាណវិញ។
២.២ ព្រះបរមគ្រូទ្រង់ត្រាស់ដឹង
ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ
ទ្រង់យាងចេញទៅសាងផ្នួសក្នុងថ្ងៃបព្រហស្បតិ៍ ពេញបូណ៌មីខែអស្សុជ ឆ្នាំថោះ
នាឆ្នេរស្ទឹង អនោមា ក្រោយពីបួសហើយ ព្រះអង្គស្វែងរកនូវមោក្ខធម៌ដោយការ
ប្រព្រឹត្តទុក្ករកិរិយាអស់៦ព្រះវស្សាក្នុងឧរុវេលាប្រទេស មគធរដ្ឋ។ ក្រោយពេលទ្រង់លះការប្រព្រឹត្តទុក្ករកិរិយាចេញ
បែរមកបំពេញមជ្ឃិមាបដិបទាវិញ ទ្រង់បានត្រាស់ដឹងជាព្រះសព្វញ្ញូពុទ្ធប្រាកដក្នុងលោក នាថ្ងៃពុធ ពេញបូណ៌មី ១៥កើតខែពិសាខ ឆ្នាំរកា
មុនពុទ្ធសករាជ
៤៥ ឆ្នាំ។ បន្ទាប់ពីនោះមក ព្រះអង្គក៏ទ្រង់យាងទៅសម្តែងធម៌
ពីកន្លែងមួយទៅកន្លែងមួយ ទាំងក្នុងស្រុកតូចធំ និគមរាជធានី
ដើម្បីសន្តោសដល់ប្រជាជនដែលមានសេចក្តីល្ងិតល្ងង់ ឱ្យភ្លឺស្វាងបាន
តាមពុទ្ធអធ្យាស្រ័យ។
២.៣ ព្រះសាស្តាបរមគ្រូទ្រង់ចូលព្រះបរិនិព្វាន
វស្សាទី៤៥ ជាវស្សាចុងក្រោយរបស់ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ក្នុងព្រះជន្មាយុ៨០វស្សា
ក្នុងវស្សានោះព្រះអង្គទ្រង់គង់ចាំវស្សានៅ វេឡុងវគាម ជិតក្រុងវេសាលី នគរវេជ្ជី ក្នុងវស្សានោះព្រះអង្គទ្រង់ប្រឈួនយ៉ាងខ្លាំងស្ទើរតែនឹងបរិនិព្វានទៅហើយ
តែព្រះអង្គព្យាយាមរំងាប់ការឈឺចុកចាប់ដោយការធ្វើសមាធិ គឺ ចេតោសមាធិ ។ក្នុងថ្ងៃពេញបូណ៌មី
ខែមាឃ ព្រះអង្គយាងទៅគង់នៅ បាវាលចេតិយ៍ ព្រះអង្គមានព្រះពុទ្ធិដិកាប្រាប់ព្រះអន្ទថា ម្នាលអានន្ទចាប់ពីថ្ងៃនេះទៅនៅ៣ខែទៀតតថាគត់និងបរិនិព្វានហើយ
ពេលនោះមានការកម្រើកផែនដី ផ្អើលអស់មនុស្សទេវតា
មានការសោកស្តាយយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការសម្រេចដាក់ព្រះជន្មាយុសង្ខាររបស់ព្រះអង្គ។
តាំងពីពេលនោះមក
ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធស្តេច ទ្រង់និមន្តចាកចេញពីក្រុង វេសាលី ទ្រង់សម្តែងព្រះធម៌ប្រោសញេយ្យសត្វតាមកន្លែងផ្សេងៗ រហូតដល់ថ្ងៃ១៤កើតខែពិសាខ
ខ្វះ១ថ្ងៃគ្រប់៣ខែ
ព្រះអង្គយាងដល់ក្រុង បាវា ស្តេចគង់នៅក្រោមចំការស្វាយរបស់នាយចុន្ទ ទ្រង់សំដែងធម៌ប្រោសនាចុន្ទរហូតបានសម្រេចសោតាបត្តិផល ហើយនាយចុនបានអារាធនា ព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ
និងភិក្ខុសង្ឃឆាន់ភត្តាហារនៅគេហដ្ឋាន ស្អែកឡើយព្រះអង្គទទួលចង្ហាន់ចុងក្រោយនៃព្រះជន្មរបស់ព្រះអង្គទ្រង់ឆាន់សាច់សូករមទ្ធៈដែលនាយចុន្ទថ្វាយ តែទ្រង់ហាមមិនឲ្យភិក្ខុសង្ឃឆានក្រោយពីអនុមោទនា
ហើយព្រះអង្គទើបចាកចេញពីផ្ទះនាយចុន្ទ ឆ្ពោះទៅកាន់ក្រុងកុសិនារា នៅកណ្តាលផ្លូវព្រះអង្គទ្រង់ប្រឈួនយ៉ាងខ្លាំងរហូតដល់ធ្លាក់ព្រះលោហិត
ព្រះអង្គទ្រង់អត់ធនវេទនាដែលកើតឡើង ហើយបន្តនិមន្តឈប់ជារយៈៗ រហូតដល់ក្រុងកុសិនារា យាងទៅកាន់ដើមរាំងទាំងគូបញ្ជា ឲ្យអានន្ទក្រាលសេនាសនៈចន្លោះដើមរាំងទាំងគូហើយស្តេចផ្ទំ សីហសៃយា ដោយមិនគិតយាងទៅទីណាផ្សេងទៀត ខណៈនោះដើមរាំងទាំងគូចេញផ្កាពេញដើម
ធ្លាក់រោយរាយលើព្រះសរីរៈរបស់ព្រះអង្គ បូជាចំពោះព្រះអង្គ។ ក្នុងយប់ នោះដែរសុភទ្ទ បានចូលគាល់សួរបញ្ហាផ្សេងៗ ព្រះអង្គបានតបបញ្ហាជាទីពេញចិត្ត
របស់សុភទ្ទៗ មានសទ្ធាជ្រះថ្លាថ្វាយខ្លួនចំពោះព្រះពុទ្ធសាសនាសុំបួសជាភិក្ខុ
ព្រះអង្គ ទ្រង់
អនុញ្ញាតក្នុងករណីពិសេសក្រោយគេបំផុតក្នុងសម័យពុទ្ធកាលនេះ ជាភស្តុតាង
បញ្ជាក់ថា ព្រះអង្គទ្រង់ បំពេញកិច្ចចុងក្រោយបង្អស់នៃព្រះជន្មាយុរបស់ព្រះអង្គ។ ក្រៅពីនេះ ចុងក្រោយបំផុតព្រះអង្គទ្រង់បញ្ចេញព្រះវាចាថា
«ម្នាលភិក្ខុទាំងឡាយយើង សូមដាស់តឿន
ពូកអ្នកថា
សង្ខារទាំងឡាយមិនទៀង ចូរអ្នកញាំងប្រយោជន៍ ឲ្យដល់ព្រមដោយសេចក្តីមិនប្រមាទចុះ» ចប់ព្រះវាចាក៏ដល់ នូវសេចក្តីស្ងប់ស្ងៀម ព្រះសាស្តាស្តេចរំលត់ខន្ធបរិនិព្វានក្នុងឆ្នាំម្សាញ់ បញ្ចស័ក
ថ្ងៃអង្គារ
យាមអង្គា វេលាព្រឹកព្រាងស្វាងរស្មី ចុងក្រោយនៃយប់ ថ្ងៃ១៥កើត ពេញបូរមី ខែពីសាខមុនពុទ្ធសករាជ១ថ្ងៃចន្លោះដើមរាំងទាំគូក្បែរក្រុង កុសិនារា ដោយបន្សល់ទុកនូវ ព្រះធម៌៨៤០០០ព្រះធម្មខន្ធជាគោលបត្តិបត្តរហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ។
No comments:
Post a Comment