Wednesday, November 7, 2012

ទស្សនវិជ្ជាពុទ្ធសាសនាលើបរិស្ថាន



គោលបំណង 

-បង្ហាញថាបញ្ហាបរិស្ថានគឺជារឿងមួយសំខាន់ដែលមនុស្សគ្រប់រូបមិនត្រូវមើលរំលងឡើយ គ្មានវត្ថុអ្វីមួយដែលរស់នៅបានដោយពុំចាំបាច់ពឹងផ្អែកលើបរិស្ថានបានឡើយ  ក្នុងន័យនេះ​ព្រះពុទ្ធជាអម្ចាស់ពុំបានមើលរំលងឡើយ ជុំវិញបញ្ហាបរិស្ថានព្រះពុទ្ធសាសនាបានផ្សព្វផ្សាយ​តាំងពីក្នុងព្រះជន្មាយុរបស់ព្រះអង្គនៅឡើយគីតាំងពីមុនពុទ្ធសករាជមកម្លេះដូចមាននៅក្នុងវិន័យបិដកភាគទី៧ ។  ដូច្នេះក្នុងមេរៀននេះចែករំលែកការយល់ដឹងដល់សមណនិស្សិត និស្សិតឲ្យមានស្មារតីទទួល​ខុស​ត្រូវខ្ពស់ជុំវិញបញ្ហាបរិស្ថាន និងបង្កើនភាពល្អប្រសើនៅក្នុងសង្គម។
            នៅលើពិភពលោកទាំងក្នុងប្រទេសអភិវឌ្ឍ និងប្រទេសកំពុងអភិវឌ្ឍ ​បញ្ហា​​បរិស្ថាន គឺជា ការព្រួញបារម្ភចម្បងមួយដែលប្រជាជន និងរដ្ឋាភិបាលនានា កំពុងតែប្រឈមមុខ។ បញ្ហាទាំង នេះរួមមាន កំណើតប្រជាពលរដ្ឋ ការដុតឥន្ទនៈផូស៊ីស ការបំផ្លាញ់ព្រៃឈើ ការបំពុលទឹក ការ បំពុលខ្យល់ ការបំពុលដី ការចាក់កាកសំណល់ចោល ភាពក្រីក្រ និងការបាត់បង់​ប្រភេទសត្វ និងរុក្ខជាតិនានា។
            បរិស្ថានមានន័យថា ”មជ្ឈដ្ឋានជុំវិញខ្លួន” ហើយបើនិយាយឲ្យងាយយល់ គឺមានន័យថា ខ្លួន យើង​គ្រប់រូបដែលជាសារពាង្គកាយមនុស្សរួមជាមួយពិភពមនុស្សពិភពធម្មជាតិ និងពិភព​វប្បធម៌ ដែលនៅជុំវិញ​យើង(បរិស្ថាន)។ ព្រះពុទ្ធសាសនាបានបង្ហាញឲ្យឃើញថា សាសនានេះ មាន ឥទ្ធិពល និងគុណ​ប្រយោជន៍ ​ដោយ​​ផ្ទាល់ក្នុងការលើកទឹកចិត្តឲ្យមានការសង្រ្គោះមនុស្សសត្វ និង​ធម្មជាតិ រួមទាំងការធ្វើឲ្យ​បរិស្ថាន​​​កាន់​តែស្អាត និង​ល្អប្រសើរឡើងថែមទៀត ក្នុងក្របខ័ណ្ឌ សីលធម៌ល្អ​។ ពុទ្ធសាសនាប្រើប្រព័ន្ធឃោសនា​ដ៏សំខាន់ និងសមស្របមួយសម្រាប់​បង្រៀន និង រៀន​សូត្រ​អំពី​គោលគំនិតសំខាន់ៗ នៃបរិស្ថាន ដើម្បីឲ្យប្រជាពលរដ្ឋ​ និង​សហគមន៍​នានា​អាច​មាន លទ្ធភាព​កាន់តែប្រសើរឡើងថែមទៀតក្នុងការយកចិត្តទុកដាក់ថែរ​ទាំ​បរិស្ថាន។ ​ក្នុង​នោះវត្តអារាម​បានក្លាយជានិមិត្តរូប និង​ជាមជ្ឍមណ្ឌលអប់រំដ៏មានប្រសិទ្ធិភាព ដល់សហគមន៍​មូលដ្ឋាន។
            ពុទ្ធសាសនាបានជួយប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាឲ្យធ្វើដំនើរតាមគន្លងទិសដៅមួយនៃការអភិវឌ្ឍន៍
ដែលធានាបាននូវនិរន្តភាព។ និងអនាគតមួយដែលប្រជាពលរដ្ឋអាចរស់នៅដោយសំរុង​ជាមួយ​នឹងធម្មជាតិវប្បធម៌ និងខ្លួនរបស់គេផ្ទាល់ ។​ ម្យ៉ាងទៀតទស្សនៈរបស់ពុទ្ធសាសនា ស្តីពីវិបត្តិបរិស្ថាន ក៏អាចលើកទឹកចិត្ត​ដល់ការ​អភិវឌ្ឍ​ទស្សនៈអភិមាចារ ឬុក្រមសីលធម៌ទាំងក្នុងពុទ្ធចក្រទាំងក្នុង អាណាចក្រ​នៅក្នុងប្រទេស​កម្ពុជាយើង។ ក្នុងទស្សនៈសច្ចធម៌របស់ពុទ្ធសាសនាមួយថា “ការ ចាប់កំណើតមិនអាស្រ័យលើខ្លួនឯង​​” ឬ​ភាសាបាលីថា “បដិច្ចសមុប្បាទ” ព្រះពុទ្ធសាសនាគេស្គាល់ថា​ គឺជាច្បាប់លក្ខខ័ណ្ឌរាល់​សភាវៈ​ទាំង​អស់​នៅក្នុងចក្រវាឡនេះ​ មានទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញមកគ្មានអ្វីអាចរស់រានមានជីវិតដោយឯកឯង​បាន​ឡើយ។ គោលការណ៍​បដិច្ចសមុប្បាទ សង្កត់ធ្ងន់ទៅលើទឹកចិត្តដល់កា​រគោរព នឹងការយោគយល់គ្នារវាងមនុស្សជាតិ​គ្រប់រូប​​នឹង​សភាវ​គ្មានសភាវណាដែលអាចស្ថិតនៅដាច់តែឯងពីបរិស្ថាននោះទេ។ មនុស្សគឺជាផ្នែកមួយមិនអាចផ្តាច់បានពីបរិស្ថាន​​​​។ យើងស្ថិតនៅក្នុងប្រព្ធ័នពេញលេញ ដែល​តភ្ជាប់យើង​ទាំងអស់គ្នា ​(មនុស្ស) វប្បធម៌របស់យើង នឹង ប្រភពមានជីវិត និងគ្មានជីវិតដទៃទៀតរបស់​ធម្មជាតិ។​ សមាសភាគទាំងពីរនេះតភ្ជាប់គ្នា ទៅវិញទៅមកជាផ្នែកនៃបរិស្ថានដែលពឹងអាស្រ័យ នឹង​ទំនាក់ទំនងគ្នាទៅវិញទៅមក។                សិក្ខាបទទាំងប្រាំរបស់ពុទ្ធសាសនា ឬបញ្ចសីល​ជាសេចក្តីត្រូវការចំាបាច់​ជាអប្បបរមា​ សម្រាប់ឲ្យគំនិតមាយាទល្អ ជាប្រពៃណី ព្រោះសិក្ខាបទទាំងនោះ​ទូន្មានមនុស្សមិនឲ្យ​លួចទ្រព្យគេ ការវៀចាក​កាម ឬមិនរំលោភប្រព្ធន័គេ ការមិនភូត កុហកគេ និង ការមិនសេពគ្រឿងស្រវឹង។
            នៅក្នុងវិន័យបិដកភាគទី៧ចែងថាព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធជាអង្គម្ចាស់ទ្រង់បាន​ដាក់​បញ្ញាត្តិ មិន​ឲ្យបព្វជិត​ធ្វើដំណើររដួវវស្សាឡើយ ព្រោះថានាំឲ្យមានរបួសឬគ្រោះថ្នាក់ដល់សត្វល្អិត និង​ ដង្កូវ និង ជន្លេញ ដែលចេញមករកស៊ី ក្នុងរដូវភ្លៀងនេះ។ វិន័យបញ្ញាត្តិបានដាស់​តឿន​ដល់ភិក្ខុសង្ឃ ឲ្យមានមេត្តាករុណាធម៌​ចំពោះសត្វមានជីវិតទាំងអស់។ នៅក្នុងសុត្តបិដកសត្តនិបាត គឺជាឯកសារដើមរបស់ព្រះពុទ្ធសាសនា ដែល​និយាយតំលៃធម្មជាតិ។ ព្រះពុទ្ធទ្រង់​មានពុទ្ធដីកាយ៉ាងដួច្នេះថា” អ្នកស្គាល់តិណជាតិ វល្លិជារុក្ខជាតិ រួចហើយអ្នក​ស្គាល់ សត្វគ្រប់ប្រភេទ ដូចជាដង្កូវ សត្វចតុបាតតូចធំគ្រប់ប្រភេទ និងអបាទកសត្វ មានពស់​ត្រីដែលហិចហែលសប្បាយក្នុងទឹក សត្វបក្សាបក្សី ដែលមានស្លាបហើយ​អាច​ហោះហើរនៅលើ​អាកាស​បាន...។​ អ្នកអាចដឹងលក្ខណៈ​សំគាល់របស់ពូជសត្វគ្រប់ប្រភេទ ហើយពូជរបស់វាមានលក្ខណៈ​ផ្សេងៗ​ទៀតផង”​ ។

                                វាគ្រាន់តែជាមេរៀនទេតែត្រូវមានការពិចារណា ថាត្រឹមតូ្រវមានប្រយោជន៍ចាំទទួលយកណា!!


No comments:

Post a Comment